وب 2

در ادامه مبحث فعالان ويكي‌پديا مي‌توان از مفهوم «گروه‌های اجتماعی» استفاده كرد.مقاله تحقيقي بسيار جالب جادی عزيز اين نكته را نشان داد كه فعلا تمركز ويكي‌پديا نويسان بيشتر بر روی مباحث مرتبط با دين و سياست است(دوتا از مباحثي كه هميشه و در طول تاريخ بحث‌برانگيز بوده‌اند.)

اما من مي‌خواهم از گروهی بگويم كه پتانسيل بسيار بالایی برای متحول كردن ويكي‌پديای فارسي دارند: فمينيستهای ايران . عمدا از كلمه فمينيست استفاده كردم تا نشان دهم كه مسايل زنان تنها مورد علاقه زنان نيست بلكه مردانی هم هستند كه در اين زمينه فعال باشند -كه بعضي از انها بخاطر تفكرات فمينيستي  هم اكنون در زندان هستند.و از طرف ديگر «فمينيست و فمينيسم» نه تنها فحش و ننگ و عار نيستند بلكه مايه افتخار و غرور برای صاحبان انها باشد.

هر حركت اجتماعی بايد اهداف و رفتارهای خود را در سه دسته پيگيری كند:

1–كوتاه‌مدت: مثل تلاش انها برای خبررساني سريع در مورد پديده‌هایی مثل سنگسار و…

2- اهداف ميان‌مدت: مثل تلاش انها برای كمپين يك ميليون امضاء كه با تمام مشكلاتی كه بر سر راه بود و هست(از تهديد گرفته تا زندان و…)، تاثير ان بجایی رسيده كه اكنون در بين شخصيتهای مذهبي ما صحبت از برابری ديه زن و مرد مي‌شود.

3- اهداف درازمدت: فمينيستهای عزيز مي‌دانند كه تقريبا تمام مشكلات پيش‌روی انها ناشي از يك چيز است: «تفكر مردسالار» .اين تفكر ريشه‌ای چندهزار ساله در تمام جوامع بشری دارد.پس طبعا تغيير اين نگرش يكروزه انجام نخواهد شد و طبيعي است كه شديدترين مقاومتها در برابر اين تغييرات انجام شود.بزرگترين هدف فمينيستها در تمام جهان اين است كه در درازمدت تفكر مردسالار را به چالش بطلبند.تنها با تغيير اين نگرش-در يك بازه زمانی دراز مدت – است كه مي‌توان به نسلهایی در اينده اميدوار بود كه زن برای انها «جنس دوم» نباشد.

مطمئنا تغيير نگرش احتياج به آموزش دارد.انها در دنياي واقعي در زمينه اموزش بسيار فعال بوده‌اند.در دنياي مجازی نيز، نياز است تا يك پايه قوي اموزشي برای مشتاقان به اين دسته از مطالعات ايجاد كنند. استفاده از وبلاگها تنها برای شروع خوب است.وبلاگها برای پاسخدهی آنی و آموزشهای سريع مناسبند.اما اگر مي‌خواهند به آموزشهای طولاني بيانديشند نياز است تا يك مخزن غني آنلاين از نگرشهای خود ايجاد كنند.يكي از اين مكانهای بسيار خوب مي‌تواند ويكي‌پديای فارسي باشد.

جنبش زنان نشان داده كه معيارهای يك جنبش اجتماعی مدرن را دارد.باهوش ،فعال، تيزبين است و با تمام قوا سعي مي‌كند با ايجاد كمترين حساسيت و در چارچوبهای كاملا قانوني مطالبات خود را پيش ببرد.انها همبستگي بسيار بالایی از خود نشان داده‌اند.

اعتقاد شخصي من اين است: اگر فمينيستها را بتوان به  ويكي‌پديای فارسي علاقه‌مند كرد، بايد منتظر شگفتيهای بسياری -هم برای ويكي‌پديا و هم برای آموزشهای فمينيستي – بود.

ساير نوشته‌های مرتبط با اين مبحث

ادامه دارد…

اگر سلسله نوشته‌های مربوط به «پروژه همكاری با ويكي‌پديا» را در اينجا دنبال كرده باشيد گفتيم كه كل اجزا مرتبط با اين پروژه را مي‌توان به 3 قسمت تقسيم كرد:1-حاميان ويكي‌پديا: سايتها [در راس انها سايت بالاترين( كه هنوز منتظر واكنش تيم بالاترين هستيم)] و وبلاگها (كه خوشبختانه حمايت انها شروع شده است).  2- فعالان ويكي‌پديا  3- كاربران ويكي‌پديا. اكنون مي‌خواهيم در مورد فعالان ويكي‌پديا و نحوه فعاليت انها و چگونگي همكاری انها در «پروژه همكاری با ويكي‌پديا» بحث كنيم.

از لحاظ تئوری، اين دسته شامل تمام كساني است كه توانايي تايپ مطالب به زبان فارسي را دارند.انها مي‌توانند دو كار عمده انجام دهند: الف-توليد مطلب ب-ويرايش مطالب توليد شده. براي اين كار تنها نياز دارند كه يك اكانت در ويكي‌پديا ايجاد كنند.اما از لحاظ عملي همه اين افراد در اين پروژه فعال نخواهند شد.مي‌توانيم انها را بر اساس فاكتورهای مختلف، به انواع روشها دسته‌بندی كنيم.برای جلوگيری از طولانی شدن بحث، از يكي از انها استفاده مي‌كنيم.

 1-كساني كه تجربه كار با ويكي‌پديا را دارند: اين دسته اصول اوليه كار با ويكي‌ها را ياد دارند.يعني با ابزار كار اشنا هستند.

 2- گروهی كه هنوز با نوشتن در ويكي‌پديا اشنا نيستند اما علاقه دارند در اين زمينه فعاليت كنند: كه البته اين گروه بسيار بزرگتر است.اين گروه يا افرادی فعال هستند كه خود بر اثر ممارست و كنجكاوی، بالاخره با محيط ويكي‌پديا اشنا مي‌شوند و يا كساني مثل من كه نمي‌دانند از كجا بايد شروع كنند و نياز به كمك گروه باتجربه‌ها (گروه اول)دارند.

به همين دليل من پيشنهاد مي‌كنم يكي از عزيزانی كه خبره است يك PDF كم‌حجم-به زبان ساده و فقط شامل اصول اوليه نوشتن در ويكي‌پديا، ايجاد كرده برای امثال من كه مي‌خواهند تازه راه بيافتند، در دسترس قرار دهند.

پس از اين مقدمات مي‌توان به محتوی ويكي‌پديا توجه كرد.كل ويكي‌پديای فارسي 4 قسمت عمده دارد:علوم پايه-علوم كاربردی-علوم انساني و فلسفه – فرهنگ و هنر . هركسي با توجه به توانايي و علاقه خود در يكي از اين قسمتها فعاليت خواهد كرد.

سوال مهم: ترجمه يا تاليف؟

احتمالا در اين مرحله، يكي از مهمترين و بحث‌انگيزترين سوالات خواهد بود.ايا بايد مطالبي كه در ويكي‌پديای فارسي وارد مي‌كنيم بيشتر تاليف باشد؟ يا اينكه مي‌تواند ترجمه (بخصوص از مقالات ويكي‌پديا در زبانهای ديگر) نيز باشد؟

من اينجا نظر شخصي خودم را مي‌گويم.اميدوارم عزيزان نيز نظرات خود را درج كنند.بنظر من ترجمه (بخصوص از مقالات ويكي‌پديا در ساير زبانها) اگر ارزشش بيشتر از تاليف نباشد كمتر نيست!! علت؟ بسياری از موارد دانش بشری مشترك است بخصوص علوم طبيعي.از طرفي قبل از ما بسياری از مقالات ويكي‌پديا در زبانهای ديگر بارها و بارها ويرايش شده‌اند و اگرچه نمي‌توان انها را بي‌نقص دانست، اما مي‌توان پذيرفت درصد خطای ان كمتر از حالتی است كه شخصي برای اولين بار يك مطلب را بنويسد. از انجايي كه اختراع دوباره چرخ از ابتدا، عمل بخردانه‌ای نيست؛ كمك گرفتن و ترجمه مقالات ويكي‌پديا از ساير زبانها كار بسيار مفيدی است.مي‌توان در پايان هركدام از اين ترجمه‌ها، با جمله‌ای و لينكي خواننده را متوجه كرد كه اصل مقاله در كجاست.از طرفي چون بسياری از كلمات علمي فعلا معادل فارسي مناسب ندارند و مجبوريم از معادلهای خارجي انها استفاده كنيم- و جالب انكه ان معادلهای ديگر نيز مقاله‌ای در ويكي‌پديای فارسي ندارند- پس بنظرم هيچ مشكلي نيست اگر در اين ابتدا، مقالات ترجمه‌ای باشند و حتي لينكهای داخل مقالات به منبع اصلي باشند.به مرور زمان كه مقالات در نسخه فارسي افزايش يافت مي‌توان انها را ويرايش كرده و لينكها را به ويكي‌پدياي فارسي برگرداند.

يك نكته ديگر را فراموش نكنيم: ممكن است بگوييم كساني كه مي‌خواهند چيزی مطالعه كنند راحتترند كه ان مقاله را در زبان مبداء(انگليسي) مطالعه كنند.اما ويكي‌پديا به ساير زبانها نيز در دسترس است! تا انجايي كه مي‌دانم ما در بسياری از كشورهايي با زبانهای مختلف: فرانسوی-ايتاليايي-اسپانيايي و… هموطناني داريم كه مي‌توانند مقالات ويكي‌پديا را از ان زبان، به فارسي ترجمه كنند.اگرچه حجم اين مقالات و تعداد اين افراد به نسبت بسيار كمتر است، اما بنظرم از اهميت زيادي برخوردار باشند.كساني كه به زبانهايي غير از انگليسي تسلط دارند بزرگترين خدمت در حق ويكي‌پديای فارسي را مي‌توانند با ترجمه مقالات از ان زبان به فارسي و قرار دادن در ويكي‌پديا انجام دهند.

جهت جلوگيری از طولانی شدن بحث، ادامه در پست‌های آينده….

هرگاه وقتی با انگشت مي‌خواهم ماه را در اسمان به كسي نشان دهم و او محو نوك انگشتم مي‌شود، اوج ياس و استيصال را تجربه مي‌كنم.در ان لحظه از خودم متنفر مي‌شوم كه چقدر توانایی من كم است كه نمي‌توانم توجه او را به ان ماه زيبا در آسمان جلب كنم.

آخرين بار اين حس وقتي به من دست داد كه مطلب قبلی در مورد ويكي‌پديا را نوشتم.من در طی 5 نوشته سعي كردم كل اتمسفر موجود را توضيح دهم و حتي ذكر كردم كه از بكار بردن كلمه «بازی وبلاگی» متنفرم و به‌ناچار مجبور شدم از اين وسيله برای گسترش توجه به «ويكي‌پديای فارسي» استفاده كنم.اما دوستان در اولين فيدبك‌ها، آنقدر دور از انتظار بودند كه برای چند روز تصميم گرفتم وبلاگ‌نويسي را در همان جا قطع كنم( هرچند اعتياد پس از چند روز به زانو دراورد ما را! ):

– اسمش را هرچه دوست‌ داريد بگذاريد: بازی – درخواست كمك- التماس-خواهش-گدايي و… فرقي نمي‌كند.مهم فقط يك چيز است: درگير شدن  involve تمام  افراد.حال با هر اسمي كه خوشتر مي‌داريد.ترجيح مي‌دادم اسم ان را هيچگاه بازی وبلاگی نگذارم.اما برخلاف ميل باطني از ان استفاده كردم.كلمه‌ای پيدا كنيد كه بقول شما حس سوسول‌بازی وبلاگی را در خوانندگان ايجاد نكند.شما استاد ادبيات و زبان هستيد، چرا من بايد فسفر بسوزانم؟

– ويكي‌پديا منبع معتبری نيست؟! منظورتان از اساتيد انهایی است كه فسيل شده‌اند؟ از كسي كه در جريان اطلاعات روز هست شنيدن اين جمله بسيار سنگين بود.اگر به خاطر داشته باشيد چند ماه قبل جنجالي شد بر سر تحقيقي كه در ان امده بود: ويكي‌پديا منبع معتبرتر و جذابتری نسبت به بريتانيكا شده است!! چه اين سخن را بپذيريم چه ان را ياوه‌گویی بدانيم، يك چيز را نبايد فراموش كنيم: فلسفه و تفكر پشت ويكي‌پديا:  خرد جمعی . خرد جمعي يكي از اركان وب جديد است.فعال كردن خرد جمعي در محيط وب فارسي اگرچه مشكل است، اما محال نيست.انتقاداتی كه معطوف بر نبود خرد جمعی- نبود فرهنگ كار گروهی و نبود هزاران چيز ديگر است، اگرچه جذابيت روشنفكرانه زيادی دارد؛ اما تنها به ياس و خمودگی منجر خواهد شد.هيچ‌كس منكر اين حقايق نيست، بلكه سخن من اين است كه سيكل معيوب « اول مرغ يا اول تخم‌مرغ» را بايد در جايي شكست.مهم نيست در كجا! مهم اين است از نقطه‌ای شروع كرد و در اين دايره بسته، دور خود نچرخيد.

– فيدبك‌های خوب جادی بزرگ و اولدفشن عزيز بار ديگر اميدوارم ساخت كه زبانم اگرچه الكن است اما هستند كساني كه از بين اصوات نامفهوم من، مي‌توانند مشكلم را حدس بزنند.

– پس از ان نوشته ، بسياری از دوستان نظرات و پيشنهادات خود را در وبلاگهايشان يا در كامنتهای اين وبلاگ درج كردند.بدون استثناء تمام ان پيشنهادها درست و معقول است.اما پايه تقريبا همه انها عجله و شتابزدگی بوده. اكثر پيشنهادات معطوف به غنی كردن محتوی ويكي‌پديای فارسي بود. در صورتی كه اگر ان دوستان تمام نوشته‌های اين سری از مطالب را از نوشته اول تا بدينجا بخوانند متوجه خواهند شد كه ما تا اينجا ساختار كلی بحث را كامل نچيده‌ايم و همچنين بحث كار بر روی محتوی  ويكي‌پديا هنوز شروع نشده است.در نوشته‌های اوليه، تلاش بر اين بود كه بحث كنيم چگونه ويكي‌پديا برای همگان تبديل به يك عنصر مهم شود؟ در مراحل بعد مي‌توان در مورد محتوی ويكي‌پديا صحبت كرد.چيزی كه در نوشته چهارم به ان اشاره كردم و قول دادم در مبحث فعالان ويكي‌پديا به ان بپردازم.

– يكي از اركان وب سرعت و جوانی و پويايي ان است.ولی در پروژه‌های بزرگی-چون ويكي‌پديای فارسي- صبر و حوصله نيز بهمان اندازه اهميت دارند.

– خواهش من اين است: تمام پيشنهادات، انتقادات، نظرات و… خود را دسته‌بندی كنيد.مشخص كنيد كه در مورد كدام مبحث، صحبت مي‌كنيد: آيا با فلسفه ويكي‌پديا مشكل داريد؟ آيا با استراتژی موافق نيستيد؟ آيا تكنيكها ضعيف هستند؟ پيشنهاد شما معطوف به فرم است يا محتوی ؟ و… تنها در اين صورت است كه مي‌توان به پيشبرد لحظه به لحظه بحث اميدوار بود.

– بازهم تاكيد مي‌كنم: اگر از وسط مبحث وارد شده‌ايد، ابتدا نگاهی به كل مباحث مطرح شده در اينجا بياندازيد تا چارچوب بحث برای همه مشخص شود و از تكرار مكررات جلوگيری شود.

.منتظر راهنمايي‌های شما هستيم… 

مطمئنم كه بعضي از ما از شنيدنِ اسم بازيهای وبلاگی نيز، دچار كهير مي‌شويم.اما بازيهای وبلاگی يك وسيله است.تاكنون از اين وسيله براي تفريح استفاده شده است(كه البته هيچ اشكالی هم ندارد).گاه برای اموری مقطعي و زودگذر يا در مواردی برای بيان امور شخصی استفاده شده است.اما مي‌توان يكبار هم كه شده برای امری استفاده كرد كه  تاثير درازمدت دارد و به دليل حمايت از فرهنگ و زبان فارسي تقريبا بدون مخالف، مورد تاييد همه وبلاگ‌نويسان- از آی‌تی‌نويسان، سياسي‌ها،اجتماعی‌نويسان، …تا ادبی‌نويسان- قرار خواهد گرفت.

روش بازی: همان قانون ساده تمام بازيها.هركدام از ما يك پست مي‌نويسيم و در ان با افتخار اعلام مي‌كنيم كه «ويكی‌پديای فارسی» را در لينكدونی خود وارد مي‌كنيم.سپس 5 نفر از دوستان را دعوت مي‌كنيم كه همين‌كار را انجام دهند.

فوايد: در نگاه اول اين يك بازی بيمزه مي‌رسد! اما بياييد كمي رياضي‌وار به قضيه نگاه كنيم.بنا به روايتی هم اكنون در هركدام از دو سرويس برتر وبلاگی رايگان وطنی، حدود 800000 وبلاگ وجود دارد.تصور كنيم تمام سرويسهای رايگان ديگر+ وبلاگهای شخصی مستقل سرجمع 400000 باشند.حدود 2 ميليون وبلاگ مي‌شود.فرض محال كه محال نيست:فرض كنيم حتي يك ميليون از اين تعداد لينك ويكي‌پديا را در ليست دوستان خود وارد كنند.درست است كه گوگل چندان با سايدبار وبلاگها كاری ندارد، اما تكرار لينك ويكي‌پديای فارسي با اين تعداد بالا در داخل پستهای وبلاگها مي‌تواند منجر به افزايش ارزش و اعتبار ويكی‌پديای فارسی از ديد گوگل شود.روزی را تصور كنيد كه كاربران ما با وارد كردن يك عبارت فارسي در نوار جستجوی گوگل در راس نتايج لينكی از ويكي‌پديای فارسي داشته باشند(همان چيزی كه هم اكنون تاحدودی برای ويكي‌پديای انگليسي اتفاق مي افتد).

وارد كردن لينك ويكي‌پديای فارسي در لينكدونی وبلاگها ممكن است برای موتورهای جستجو ارزش انچنانی نداشته باشد.اما تصور كنيد كاربران اينترنتی ما را كه به هر وبلاگی سر مي‌زنند «ويكي‌پديای فارسي» را در لينكدونی  ان مي‌بينند.به كاربران امروز توجه نكنيد.به جوانان كنجكاوی فكر كنيد كه در سالهای اينده مي‌خواهند از طريق همين وبلاگهای ما، به محيط وب وارد شوند.ديدن ويكي‌پديا در تمام وبلاگها مي‌تواند نسلي به وجود اورد كه از ابتدا با مفهوم ويكي‌پديا بزرگ مي‌شود(برخلاف ما)

راه انداختن اين بازی برای وبلاگ‌نويسان حال حاضر و خوانندگان اكنون انها نيز حائز اهميت است.از اين تعداد 2 ميليون وبلاگ تصور مي‌كنيد چند نفر انها اسم ويكي‌پديا را شنيده باشند؟ آنهایی كه شنيده‌اند در مورد اهميت ويكي‌پديا چقدر مي‌دانند؟ انهایی كه مي‌دانند چقدر به اهميت ويكي‌پديا اعتقاد دارند؟ و در پايان مثلا مايي كه به اهميت ويكي‌‌پديا اعتقاد داريم، چقدر از ويكي‌پديا استفاده كرده‌ايم؟ در وبلاگهايمان لينك داده‌ايم يا برای جستن موضوعي به ان مراجعه كرده‌ايم؟ هدف زير سوال بردن و انكار تمام زحمتهای كشيده شده تاكنون نيست، بلكه بيان اين مطلب است كه مي‌توان در ادامه همه ان زحمات، كارهای ديگری برای تقويت انها كرد. از طرفی اگر بگوييم كه فعلا مطالب موجود در ويكي‌پديای فارسي غني نيست و هرگاه كه غنی شد به ان لينك خواهيم داد، يك سيكل معيوب شبيه داستان «اول مرغ بود يا اول تخم مرغ؟» خواهد شد. پيشنهاد من اين است كه اول وجود ويكي‌پديای فارسي را برای خود و خوانندگانمان با ارزش كنيم.سپس به دنبال ان هركاری در حد توانمان برای غني‌شدن ويكي‌پديای فارسي انجام دهيم.

برای شروع:  برای شروع فكر مي‌كنم اين وظيفه سنگين، بر دوش تمام كساني باشد كه خود را «آی‌تی‌نويس» مي‌دانند.در ابتدای كار بهتر است منتظر دريافت دعوتنامه از ديگران برای بازی نباشيم.هركس كه احساس مي‌كند اين بازی ارزش انجام دادن را دارد شروع كند.پيشنهاد مي‌كنم 5 دوستی را كه به بازی دعوت مي‌كنيد كمتر از بين آی‌تی‌نويسان بوده و بيشتر از ساير وبلاگ‌نويسان باشد.در اين صورت است كه اين بازی در بين تمام لايه‌های وبلاگ‌نويسي گسترش خواهد يافت. به همين دليل من منتظر دريافت دعوت‌نامه نمي‌مانم.اين هم بازی من:

•         افتخار دارم اعلام كنم كه ويكی‌پديای فارسی از هم‌اكنون به ليست دوستان من اضافه شده است.اميدوارم اين كمك ناچيز، منجر به تقويت زبان و فرهنگ فارسي در دنياي ديجيتال شود.دست‌ ياری به سوی دوستانم دراز مي‌كنم تا همگی در  افتخار اعتلای زبان فارسي باهم شريك باشيم: يك پزشك، آقای اولدفشن، آناماریا، نقطه، جادی. 

پ.ن: اين پنجمين مطلب در مورد ويكي‌پديای فارسي است.برای مطالعه تمام مطالب گفته شده در قبل و بعد از اين پست، به اينجا برويد.

در نوشته‌های قبلی در مورد اهميت بيشتر سايتها نسبت به وبلاگها در مورد كمك به پروژه ويكي‌پديای فارسي گفتيم.در راس انها از سايت بالاترين درخواست كمك كرديم. كاربران بالاترين فيدبك خوبی نشان داده‌اند(با تشكر از همه انها). مي‌خواستم در مورد ساير سايتها نيز بنويسم، اما بنظرم مشكلی كه هست اين است كه بقيه يا سايتهایی هستند كه به اهميت ويكي‌پديا كاملا واقفند، اما مشكلات عديده‌ای برای انها وجود دارد كه ممكن است واقعا توانایی و امكانات لازم برای كمك نداشته باشند:يكي از بهترين مثالها سايت « دو در دو» و تيم خوش‌فكر ان است. و يا سايتهایی كه ترافيك بسيار بالايي دارند اما مطمئن نيستيم كه حمايت معنوی از پروژه ويكي‌پديای فارسي جزء دغدغه‌های اصلي انها باشد.مثلا: سايت بازتاب و…

به همين دليل است كه پس از بالاترين، اميد ويكي‌پديای فارسي بيش از همه به وبلاگها است.درست است كه اكثر وبلاگها -مثل وبلاگ من- بازديدكننده كمي دارند و قابل مقايسه با سايتهایی مثل بالاترين، دو در دو، بازتاب و… از لحاظ ترافيك نيستند اما قدرت واقعی وبلاگها در تعداد بيشمار انهاست.كمك‌های وبلاگ‌ها:

1- ساده‌ترين كار قرار دادن لينك ويكي‌پديای فارسي است.مي‌تواند بصورت كاملا ساده باشد يا همراه با يك لوگو در جهت حمايت از پروژه ويكي‌پديا.

2- مي‌توان از بازيهای وبلاگی بعنوان يك وسيله سريعا گسترش يابنده( برای شروع) استفاده كرد.البته اين كاملا بستگی دارد به واكنش ساير وبلاگ‌نويسان.برای شروع من در پست بعدی اين مطلب را مفصل توضيح داده‌ام.

3- مي‌توانيم از اين به بعد در هنگام نوشتن مطالبمان در وبلاگها سعي كنيم هر از چندگاهی لينكي به يك مطلب مفيد در ويكي‌پديا دهيم.از انجايي كه فعلا مدخلهای كمي-به نسبت ويكي‌پديای انگليسي- برای ويكي‌پديای فارسي وجود دارد اين كار مي‌تواند به صورت محدود و هرازچندگاهی باشد.از طرفي در شروع مي‌توان حتي لينكهایی به ويكي‌پديای انگليسي نيز مخلوط كرد تا استفاده از ويكي‌پديای انگليسي در كنار فارسي موجب رشد و بالندگی بخش فارسي ان شود.

4- بايد مواظب باشيم كه «آش شور نشود!». لينك دادن‌های زياد مي‌تواند موجب ناراحتی خوانندگان شود.از طرفی لينك دادن به صفحاتی در ويكي‌پديای فارسي كه ناقص هستند يا بدتر از ان خالی هستند مي‌تواند تاثير بسيار مخربی بگذارد.فعلا بايد به ويكي‌پديا همچون نمك غذا نگاه كرد.استفاده زياد از ان-فعلا- به صلاح نيست.

5- مي‌توان اميدوار بود كه كم‌كم در وبلاگهای مختلف در مورد اهميت استفاده از ويكي‌پديا مطالبي نوشته شود.اين نبايد صرفا محدود به وبلاگهای آ‌ی‌تی باشد.همه افراد بايد به ويكي‌پديا به عنوان يك منبع خوب آنلاين برای تمام موضوعات نگاه كنند.

6- در مراحل آخر مي‌توان به تعداد معدودی از وبلاگ‌نويسان فكر كرد كه اين توانایی را در خود مي‌بينند كه علاوه بر كمك در محبوب‌كردن و عمومی‌كردن استفاده از ويكي‌پديا، در زمينه افزايش  محتوی ويكي‌پديا – از نظر كمي و كيفي – كمك برسانند.موضوعي كه  در قسمت بعدی بحث‌ها – يعني فعالان ويكی‌پديا – به ان بيشتر اشاره خواهد شد.

پ.ن: اين چهارمين نوشته از سری مطالب مرتبط با پروژه ويكي‌پديای فارسي است.برای مطالعه نوشته‌های قبلی و بعدی لطفا اينجا را ببينيد.

مطمئن نيستم كه تيم بالاترين و كاربران ان، حتي نگاهی به اين نوشته بياندازند؛چه رسد به اين‌كه در مورد اين پيشنهادات فكر كنند يا اقدام. در هر صورت -برای ثبت در تاريخ-چيزكی سياه مي‌كنيم!!

به نظر مي‌رسد بالاترين به‌دليل ساختار ويژ‌ه‌اش مي‌تواند به سرعت ترافيك اينترنتی كاربران را به سمت دلخواه بكشاند.اكثرا اين سمت را خود كاربران بالاترين مشخص مي‌كنند، اما تيم توسعه بالاترين مي‌تواند در زمانهایی تاثير ريشه‌ای بر روی جهت‌گيری كلی سايت داشته باشد.برای همه ما و همچنين تيم بالاترين و كاربران ان كاملا واضح است كه ارزش و اهميت سايت ويكي‌پديا در چه حد است.طبعا فكر نمي‌كنم لازم باشد از چرایی اهميت تقويت ويكي‌پديای فارسي  سخن گفت.اما مي‌توان در مورد چگونگی ان بحث‌های زيادی كرد.چند مورد:

1-فكر كنم اولين و ساده‌ ترين و راحت‌ترين كاری كه به ذهن هركسي مي‌رسد اين است كه يك لوگو برای تبليغ ويكي‌پديای فارسي در صفحه اول بالاترين بگذاريم.اين مي‌تواند به صورت معرفی ساده ويكيپديا باشد يا همراه با تبليغي جهت تشويق كاربران برای استفاده از ويكی‌ فارسي.مي‌توان انواع لوگوها برای حمايت از ويكي طراحي كرد.

2-در چند روز اخير مي‌بينم كه در بالاترين گاه لينكهايي وجود دارد كه به هيچ وبلاگی ارجاع نمي‌دهد بلكه مستقيم به مطلبي در ويكي‌پديا متصل است.بنظرم اين قبيل لينكها را بايد حمايت بيشتری كرد.اين مي‌تواند به صورت درخواست عمومي از كاربران بالاترين باشد كه به لينكهای ويكي‌‌پديای فارسي امتياز بيشتری دهند.

 3-از طرفی تيم بالاترين نيز مي‌تواند برآورد كند كه ايا مي‌توان در قسمت دسته‌بنديها(كه شامل سياست-سرگرمي-علمي-اقتصاد و … هست) يك دسته‌بندی به صورت «ويكي‌پديا» اضافه كرد؟ اين دسته‌بندی اضافه شده را مي توان حتي به صورت موقت(چند ماهه) ايجاد كرد و پس از مدتی -كه احساس شد ويكي‌پديای فارسي جايگاه خودش را پيدا كرده- ان را در بين ساير دسته‌بندی‌ها ادغام كرد(يك تغيير موقت).

4- هم اكنون هردسته‌بندی برای اينكه به صفحه اول بيايد نياز به حداقل امتياز دارد.اين مقدار برای دسته‌های مختلف متفاوت است.بيشترين انها سرگرمي( با حداقل 14  امتياز) و كمترين انها اقتصاد( با حداقل 6 امتياز) است. مي‌توان برای شروع حداقل امتياز لينكهای ويكي‌پديا را همان 6 امتياز درنظر گرفت.

5- مطمئن نيستم بتوان اين‌كار را انجام داد.اما تصور كنيد بالاترين، برای مطالبي از وبلاگها كه لينكي به صفحه‌ای از ويكي‌پديای فارسي داشته باشد امتياز و ارزش بيشتری قايل شود.مثلا يكي از موتورهای جستجو كه برای ويكي‌پديای انگليسي طراحي شده است ابتدا در مطالب خود ويكي‌پديا جستجو مي‌كند و در سطح بعدی وبلاگهایی كه ويكي‌پديا به انها لينك داده است.اين نشانگر ارزش ان وبلاگ است و دليلي بر اعتبار ان.در صورتی كه وبلاگ‌نويسان احساس كنند لينك دادن به ويكي‌پديا مي‌تواند در افزايش اعتبارشان در بالاترين موثر باشد حتما اين كار را خواهند كرد-حداقل فايده ان افزايش ترافيك خوانندگانشان از طرف بالاترين خواهد بود.البته  جدا كردن لينكهای با ارزش به مطالب ويكي‌پديا، از لينكهای پوچ نيز مشكل بزرگی است.

6- بالاترين مي‌تواند همانگونه كه برای لينكهای خودش مواردی چون: موضوعات داغ، بهترين لينكهای امروز، لينكهای مورد بحث- يا حتي كاربران برتر(!) را مشخص كند و انها را در صفحه اول هر روز ‌بگذارد؛ نيز مي‌تواند در فضای كوچكي، يكي از اين موارد-يا چندتا از انها -يا مواردی متناسب با كاربرد ويكي‌پديا را براي ويكي‌پديا – در صفحه اول خود قرار دهد.

اين ليست مي‌تواند بازهم ادامه داشته باشد…. هرچند بالاترين سايتی است كه اين حق را دارد برای گذاشتن تبليغ در صفحه اول خود تقاضاي هزينه كند، اما بايد پذيرفت كه ويكي‌پديا يك سايت تجاری نيست.مي‌توان برای گسترش ويكي‌پديا اقدام كرد و غني شدن ان به نفع تمام وب فارسي خواهد بود در صورتی كه خود ويكي‌پديای فارسي در اين موضوع هيچ سود مادی نخواهد داشت. هرچند بايد بگويم تقويت ويكي‌پديای فارسي در طولانی مدت علاوه بر خوشنامي برای تمام حاميان جدی ان، مي‌تواند برای انها ترافيك بازديدكننده بالايي نيز ايجاد كند.اين شيوه زيركانه‌ای است كه مثلا گوگل در ارتباط با ويكي‌پديا در پيش گرفته است.هرگاه در هنگام جستجوی كلمه‌ای لينك مفيدی از ويكي‌پديا وجود داشته باشد معمولا ان لينك در بالای نتايج نمايش داده مي‌شود.به همين دليل است كه يكي از سايتهایی كه درصد بالايي از ترافيك به سمت ويكي‌پديا را ايجاد مي‌كند گوگل است. حالا سوال اين است: آيا نفع اين ارتباط يكطرفه است و گوگل هيچ سودی نمي‌كند؟؟!!  

پ.ن: اين سلسله از نوشته‌ها در مورد ويكي‌پديای فارسي احتمالا تاحدود 10 پست خواهد بود.اين نوشته سوم است.لطفا مطالب اول و دوم را درنظر داشته باشيد و تا پايان بحث با ما همراه شويد.